Tự học Guitar bài 3

Hợp âm

Trong tiến trình học tập chơi đàn guitar, sau khi đã biết bấm ngón trái và gảy ngón phải một cách thuần thục, chúng ta sẽ tiếp tục phát triển thêm kỹ năng ngón tay trái bằng việc tập bấm các hợp âm.

1. Hợp âm là gì?
Trong thực tế ta hay gọi từ Gam để chỉ các hợp âm. Thực chất từ gam là một từ vay mượn trong thuật ngữ Mỹ thuật. Người ta hay nói các gam màu nóng, gam màu lạnh... Trong cách gọi đúng của nó, ta phải gọi là các hợp âm.

Hợp âm tức là một tập hợp các âm thanh được phối hợp theo một quy luật nhất định. Trong khuôn khổ chương trình tiếp cận nhanh chóng các kỹ thuật guitar này, chúng ta chưa cần quan tâm vội đến các quy luật đó mà chỉ biết qua về khái niệm hợp âm.

2. Hợp âm có tác dụng gì

Trong đệm hát đơn giản, chỉ có 2 việc phải làm đó là tay trái bấm hợp âm và tay phải đệm theo các nhịp điệu cho phù hợp với giai điệu bài hát. Do vậy, việc bấm hợp âm cần phải tập luyện cho thật thuần thục. Thế nào là thuần thục. Trong hình dưới đây là một số hợp âm cơ bản. Khi các bạn chọn một hợp âm nào đó để tập bấm. Để tự kiểm tra xem ta bấm đã chuẩn chưa thì các bạn bấm các ngón tay theo hình rồi dùng ngón tay cái gạt từ trên xuống dưới (từ dây số 6 xuống dây số 1). Khi nào mà tất cả các dây đều phát ra các tiếng kêu rõ ràng, không bị câm, không bị rè thì tức là đã bấm được hợp âm đó.

Ví dụ hợp âm C. Trong hợp âm này ta chỉ bấm các dây số 5, 4, 2 còn các dây số 6, 3, 1 là dây buông. Khi bấm hợp âm này các bạn cần lưu ý làm sao cho ngón tay bấm dây không chạm vào các dây bên cạnh. Nếu để chạm thì có thể làm cho các dây đó tiếng kêu bị rè hoặc không kêu (câm).

Nhưng bấm được hợp âm để đánh lên kêu cả 6 dây mới chỉ là bước 1. Tiếp theo còn cần phải chuyển qua chuyển lại các hợp âm. Bạn đang bấm ở hợp âm C rồi gạt nhanh một cái, sau đó bấm qua hợp âm F, gạt một cái. Khi mới tập đơn lẻ từng hợp âm các bạn gạt chầm chậm từng dây một nhưng đến lúc tập kết hợp các hợp âm với nhau thì phải gạt nhanh hơn. Do đó tay trái chuyển từ hợp âm này sang hợp âm kia cần phải nhanh và gọn gàng. Khi nào tập đến mức chỉ cần nghĩ tới hợp âm nào đó là tay đã chuyển sắp xếp được đúng vào các vị trí của hợp âm đó trên cần đàn thì mới có thể đệm hát được. Ở mức độ đó, các bạn chỉ cần kết hợp với ngón gảy tay phải nữa là có thể đệm cho người ta hát được rồi.

3. Tên gọi các hợp âm

Ở hình trên các bạn đã nhìn thấy 6 hợp âm với các ký hiệu. Ở bài số 1 các bạn đã biết A, D, E, C, G, F là tên gọi các nốt La, Re, Mi, Do, Son, Fa. Sau đây là quy ước tên gọi của hợp âm.

Hợp âm lấy tên gọi theo tên cái nốt nhạc chủ âm của nó. Nhưng hợp âm thì có 3 loại cơ bản: trưởng, thứ, bảy. Nếu hợp âm trưởng thì chỉ viết 1 chữ cái in hoa. Ví dụ như ở trên ta có F và C lần lượt là hợp âm Fa trưởng và hợp âm Do trưởng.

Hợp âm thứ thì viết thêm chữ m vào sau chữ cái in hoa. Như trên thì Em, Am, Dm sẽ là Mi thứ, La thứ, Re thứ. Tương tự thì G7 sẽ là Son 7.

Về tính chất các hợp âm thì hợp âm trưởng tạo cảm giác vui tươi, linh hoạt. Hợp âm thứ tạo cảm giác chậm chạp, buồn bã. Hợp âm 7 là hợp âm trung tính. 

4. Bài tập

Ở hình trên có 6 hợp âm, các bạn lần lượt tập cả 6 hợp âm đó theo cách đã hướng dẫn ở mục 2. Khi nào bấm và chuyển từ hợp âm nọ qua hợp âm kia một cách tùy ý là đạt yêu cầu. Ở đây xin nói thêm về cách sắp xếp ngón tay. 

- Hợp âm C: Ngón 1 bấm phím 1 dây 2, ngón 2 bấm phím 2 dây 4, ngón 3 bấm phím 3 dây 5 (Nếu không biết hoặc quên ngón nào là ngón 1, 2, 3, 4 thì các bạn đọc lại bài tự học guitar số 1 đã hướng dẫn cặn kẽ)

- Hợp âm F: Ngón 1 chặn cả 6 dây ở phím 1, ngón 2 bấm phím 2 dây 3, ngón 3 bấm phím 3 dây 5, ngón 4 bấm phím 3 dây 4

- Hợp âm G7 cũng chỉ dùng 3 ngón 1,2,3 như hợp âm C. Ngón 3 bấm dây 6, ngón 2 bấm dây 5, ngón 1 bấm dây 1 theo hình vẽ.

- Hợp âm Am: Ngón 1 bấm phím 1 dây 2, ngón 2 bấm phím 2 dây 4, ngón 3 bấm phím 2 dây 3

- Hợp âm Dm: Ngón 1 bấm phím 1 dây 1, ngón 2 bấm phím 2 dây 3, ngón 3 bấm phím 3 dây 2

- Hợp âm Em: Ngón 2 bấm phím 2 dây 5, ngón 3 bấm phím 2 dây 4